Een leerling heeft een toets gemaakt. Maar hoe bepaal je het cijfer? Vaak is de helft van het totale aantal punten een 5,5 (“behaalde punten”/”totale punten”x9+1). Maar soms lijkt dat oneerlijk, omdat iedereen dan een heel hoog cijfer krijgt, of omdat er te veel leerlingen dreigen een onvoldoende te halen. We passen dan de cijferbepaling aan, waardoor meer of minder punten nodig zijn voor 5,5.

Maar zonder een duidelijk strategie is dit misschien geen goed idee. Een zwakke groep zou lagere cijfers moeten krijgen en een sterke groep zou hoge cijfers moeten krijgen op een toets. Maar soms zijn er dus teveel leerlingen die té hoge of té lage cijfers krijgen. Vaak wordt dit verschil veroorzaakt door de moeilijkheid van de toetsvragen – wat aangeeft hoeveel inspanning een leerling moet leveren om een vraag goed te beantwoorden. Sommige vragen zijn erg makkelijk, terwijl andere juist heel moeilijk zijn. Het is een natuurlijk proces dat een leerkracht de exacte moeilijkheid van de toetsvragen vooraf niet kan inschatten.

Dit maakt het toepassen van de eerstgenoemde formule en het willekeurig aanpassen van de grens voor een 5,5 discutabel. Het behalen van die grens moet eerlijk zijn voor de leerling. Dat wil zeggen dat het alleen afhankelijk is van de geleverde prestatie- niet van de moeilijkheid van de toets of de prestaties van medekandidaten, tenzij het doel is om leerlingen onderling te vergelijken. Daarnaast moet dit proces transparant zijn, zodat duidelijk is welke vaardigheden en kennis een leerling moet demonstreren om aan de verwachtingen te voldoen.

Feldman heeft dit proces van eerlijke beoordeling beschreven in zijn boek ‘Grading for Equity’. Vanuit dat principe is het belangrijk dat duidelijk is welke gedragsnormen en competenties aan een bepaald cijfer verbonden zijn. Dit zorgt ervoor dat de communicatie over wat een leerling moet aantonen voor een bepaald cijfer helder is, zowel voor ouders als voor leerlingen. Dit betekent dat we verder moeten kijken dan alleen het vaststellen van een willekeurige grens tussen voldoende en onvoldoende scores op een toets. In plaats daarvan moeten we expliciet maken welke vaardigheden en kennis een leerling moet laten zien voor een bepaald cijfer.

Met andere woorden, wanneer verdient een leerling een 5,5 op een toets en wanneer een 7? Welke vaardigheid en kennis zijn hiervoor nodig? Hoe deze score op een toets bepaald wordt, noemen we cesuurbepaling.

Het gehele artikel is gepububliseerd door Toetsrevolutie. Lees meer...